Η ελληνική νεολαία στην εποχή της κρίσης – της αναζήτησης προοπτικής

Του Σταύρου Τασιόπουλου, επί πτυχίω Νομικής Κομοτηνής

Οι νέες ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό και τις εργασιακές σχέσεις γίνονται στο όνομα της επιβίωσης από την κρίση και στο όνομα της υποτιθέμενης παροχής ευκαιριών και δυνατοτήτων στη νέα γενιά της χώρας ώστε αυτή να καταστεί παραγωγική και να μπορέσει να ξεφύγει από την ανεργία. Οι νέες ρυθμίσεις όμως δεν είναι ούτε τόσο νέες ούτε και γίνονται εξ αιτίας και μόνον της κρίσης στην οποία έχει εισέλθει το οικονομικό σύστημα της χώρας. Από το 1990 μέχρι σήμερα συνεχώς υπήρχαν προτάσεις για ελαστικότερες σχέσεις εργασίας για λιγότερη κοινωνική ασφάλιση με σκοπό τη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μέσα στην Ε.Ε.

Στην Ελλάδα βέβαια του υπερδιογκωμένου δημόσιου τομέα το ζήτημα των εκπτώσεων στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα συνεχώς συνδέεται με την ανάγκη για εξίσωση του δημοσίου τομέα με τον ιδιωτικό σε μισθούς, ασφάλιση και παροχές. Βλέποντας ξανά τα τελευταία 20 χρόνια παρατηρούμε πως οι ρυθμίσεις του σήμερα αποτελούν σχέδια του χθες στο όνομα της προσαρμογής στην ενωποιημένη ευρώπη των αγορών σύμφωνα με τις συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισαβώνας για την πρόοδο της οικονομίας μέσω των καλύτερων προϋποθέσεων για ανταγωνιστικότητα. Έγιναν και προσπάθειες για αλλαγές που όμως απέτυχαν κάτω από το βάρος των πιέσεων των εργαζομένων.

Αυτό που καθιστά διαφορετική την κατάσταση σήμερα είναι η ανάγκη για τη διάσωση της οικονομίας της χώρας εν όψει πτώχευσης και η σαφέστατη κοινωνικοποίηση των χρεών ενός σπάταλου και μιζαδόρικου κράτους με την παράλληλη διαπίστωση της φαινομενικής λειτουργίας της αγοράς από το 2004 και έπειτα μέσω δανείων και πιστωτικών καρτών από τους καταναλωτές.

Όμως όταν τίθεται το ζήτημα πτώχευσης και κατάρρευσης ενός συγκεκριμένου μοντέλου λειτουργίας της οικονομίας και ανάπτυξης που κατ’ επέκτασιν σημαίνει την δυσλειτουργία όλης της κοινωνικής ζωής του λαού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αγορές και η οικονομία αφορούν έμψυχα όντα.

Δίχως να επεισέλθω σε διεξοδική παρουσίαση των κατά καιρούς αποφάσεων και προτάσεων είτε της Ε.Ε. είτε του ΣΕΒ είτε της ΕΚΤ είτε μεγάλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών είτε των περασμένων κυβερνήσεων αποτελεί κοινή συνείδηση πως όλο το πακέτο μέτρων και ρυθμίσεων είναι δομημένο εδώ και πολύ καιρό από τους Ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς οικονομικής διακυβέρνησης. Έτοιμο λοιπόν από καιρό με σαφή σκοπό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις χώρες της Ινδοκίνας και του πρώην ανατολικού μπλόγκ το πακέτο μέτρων για τη διάσωση της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας ( που λαθεμένα τίθεται ως διάσωση της ελληνικής κοινωνίας ) έρχεται και στην πράξη επιβάλει το κόψιμο σε όλες εκείνες τις παροχές και τα δικαιώματα που κέρδισαν οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα από το ’50 ως σήμερα.

Θέλοντας να καταδείξω το πρόβλημα που δημιουργείται στη νέα γενιά δεν θα σταθώ σε μια εκτενή ανάλυση των μέτρων απλώς θέτω το ζήτημα πρωτίστως για τους νέους αφού αυτοί είναι που καλούνται να ζήσουν τα επόμενα έτη και πάνω τους δοκιμάζονται περισσότερο από όλους οι νέες ρυθμίσεις.

Η εκπαίδευση, οι εργασιακές σχέσεις, τα εργασιακά δικαιώματα και οι κοινωνικές ελευθερίες καθώς και οι δημόσιες παροχές καθίστανται πλέον καθαρά ατομική υπόθεση. Από το λύκειο στο πανεπιστήμιο ή τει ή τεχνικό λύκειο και μετά στο πτυχίο και την ανεύρεση εργασίας η πορεία ενός νέου παρότι ζει ως κομμάτι μιας συλλογικότητας, μιας κοινωνικής ομάδας είναι μια πορεία με συνεχές τρέξιμο για την επιβίωση σε μια κοινωνία όπου πρέπει να βρει τη θέση του μόνος του. ΄Ετσι καλλιεργείται η συνείδηση ότι χρειάζεται γερή προετοιμασία από το λύκειο με φροντιστήρια για την απόκτηση απολυτηρίου και πρόσβασης στο πανεπιστήμιο μιας και η δημόσια δωρεάν δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει πάψει από καιρό να είναι τέτοια και αποτελεί απλά ανάμνηση όχι η ύπαρξή της αλλά ο στόχος υλοποίησής της.

Ύστερα αν επιτευχθεί ο πρώτος στόχος έρχεται η είσοδος σε ένα ΑΕΙ, όπου ο στόχος είναι απλώς η απόκτηση του πολυπόθητου χαρτιού και όχι μια ουσιαστική μόρφωση και μετά ο αγώνας της εργασιακής εξασφάλισης είτε με μέσον στο δημόσιο ή με αξιοκρατικές προσπάθειες είτε με κυνήγι στον ιδιωτικό τομέα. Όλα αυτά βέβαια για τους κατόχους πολλών προσόντων άξιων για την παροχή εργασίας από τους εργοδότες. Οι υπόλοιποι στην αναζήτηση είτε σε τεχνικές εργασίες είτε για δημιουργία ατομικών επιχειρήσεων.

Όλα αυτά βέβαια είναι λίγο πολύ γνωστά από το ’90 και έπειτα από τα χρόνια των κυβερνήσεων της Αλλαγής. Όμως αυτό που καθιστά ακόμα πιο βάρβαρη τη ζωή ενός νέου σήμερα είναι πως όλα τα παραπάνω θα γίνονται με πιο σκληρά μέσα και η επιβίωση καθίσταται πιο ατομική υπόθεση μιας και στην εποχή της κρίσης και της ‘’διάσωσης’’ της χώρας τα λεφτά και οι παροχές είναι πολύτιμα και δεν δίνονται όπου και όπως να ΄ναι. Εξάλλου η υπερσυγκέντρωση πλούτου από την ελίτ του σύγχρονου καπιταλιστικού-πολιτικού καθεστώτος και τον υποβιβασμό που αυτή υφίσταται ως παράρτημα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος των ελιτ δεν το επιτρέπει. Και το χειρότερο είναι ότι στο παρελθόν καλώς να περάσει όλη αυτή τη διαδικασία ένας νέος μέχρι τα 27 περίπου γιατί έπειτα έμπαινε σε μια σειρά και εξασφάλιζε, αν γλύτωνε από την ανεργία, ένα σε μέσες άκρες καλό επίπεδο ζωής.

Σήμερα πλέον το ζητούμενο καλό επίπεδο ζωής πέφτει στην απλή αναζήτηση εργασίας(σε ένα πλαίσιο υπερπροσφοράς με τις ευλογίες της Ανταγωνιστικότητας) με τόση μισθοδοσία και παροχές όσες είναι αναγκαίες και απαραίτητες για την απλή επιβίωση και συνέχιση λειτουργίας της οικονομίας μεγιστοποιώντας τα κέρδη για το κεφάλαιο και τις αγορές και ελαχιστοποιώντας τις παροχές του ‘’κοινωνικού’’ κράτους που δίδονταν ως αναλγητικό για αρκετό καιρό. Αυτό στην πράξη σημαίνει παρακμή του μέχρι τώρα ΄΄ελληνικού ονείρου’’ ζωής και μόνη επιδίωξη την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και την επιβίωση με τα απαραίτητα.

Aπόδειξη-μια ακόμη- η νέα συλλογική σύμβαση εργασία που δεν αναφέρει τίποτα για τις διατάξεις του μνημονίου του ΔΝΤ για τους νέους εργαζομένους και μιλά για αυξήσεις 1,5 %. Μένουν ασχολίαστα τα όσα γίνονται με βάση το μνημόνιο και ο καθείς πλέον έχει το ‘’προνόμιο’’ να βρει μόνος του τη λύση στο εργασιακό του ζήτημα σχετικά με τη μισθοδοσία την ασφάλιση και την απόλυση ή και τις υπερωρίες δια της δικαστικής οδού όπως δήλωσε και ο υπ. Εργασίας.

Γυρίζουμε ολοταχώς στο ’60 όπου οι νέοι είτε έφευγαν μετανάστες είτε προσπαθούσαν να επιβιώσουν για τα απαραίτητα σε μια εποχή με μηδενικές κοινωνικές παροχές. Σήμερα μοιάζουμε να κινούμαστε σταθερά προς το γκρεμό όπου ρίχνονται τα όνειρα και οι ελπίδες της ελληνικής νεολαίας και αντικαθίστανται από το συνεχές άγχος για επιβίωση σε ένα κλίμα αλλοτρίωσης, φόβου και μίσους για τον συνάνθρωπο στον αγώνα για μια εργασία. Την ίδια ώρα που στην όποια ‘’συλλογική ‘’ μνήμη επανέρχεται η ανάμνηση των χρόνων της Αλλαγής του Ανδρέα Παπανδρέου όπου η διαφθορά, ο τυχοδιωκτισμός και το βόλεμα μπολιάστηκε για τα καλά στους αγρότες και στους εργαζομένους με τη λύση του δημοσίου για το ζήτημα της ανεργίας και της μίζας, των επιδοτήσεων και των κονδυλίων της ΕΟΚ για την ανάπτυξη και την παραγωγή.

Το μοίρασμα χρημάτων εκείνης της εποχής μάγεψε τους ιθαγενείς όπως τους Ινδιάνους με τα καθρεφτάκια και δέχτηκαν όλα τα μέτρα και τις ρυθμίσεις για να φτάσουμε στο σήμερα. Έτσι λοιπόν δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση η κοινωνία να οδηγηθεί ξανά στην αναζήτηση ενός ‘’ονείρου’’ που οδήγησε στο σημερινό εφιάλτη αλλά να επανέλθει στην πραγματικότητα τολμώντας ριζοσπαστικές λύσεις. Κρισιμότερη κοινωνική ομάδα σε αυτήν την διαδικασία οι νέοι άνθρωποι της χώρας που έχουν ως άκουσμα εκείνη την εποχή, αλλά βιώνουν τα αποτελέσματά της

. Έτσι θα πρέπει να αφήσουν την ανάμνηση για τους παππούδες και να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους αρπάζοντας την από την πολιτικοοικονομική ελίτ και θέτοντας και αυτήν την ίδια στο περιθώριο. Τα τεχνάσματα, τα ψευδοδιλλήματα και κάθε λογής εκβιασμοί που ασκεί και θα εντείνει το καθεστώς θα έχουν αποτέλεσμα μόνον αν οι νέοι είναι δέσμιοι των ενοχών που τους μεταθέτει το καθεστώς και μόνον αν είναι θαμπωμένοι από το επίχρυσο σάπιο φρούτο του ματαιόδοξου lifestyle του καπιταλιστικού εμπορευματικού τρόπου ζωής.

Πολύ απλά το καθεστώς που επιβάλλει την εξαθλίωση και την επίχρυση μιζέρια είναι τόσο σαπισμένο που η επιβίωσή του εξαρτάται από το κατά πόσον έχει εισέλθει και σαπίζει την κοινωνία και τον κάθε άνθρωπο και ειδικά τους νέους που αποτελούν το μέλλον. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η ελληνική νεολαία θα πρέπει να ιδωθεί ως κάτι το ενιαίο μιας και αυτό θα σήμαινε πως τα χλωρά θα καούν με τα ξερά. Κάθε νέος που δεν θέλει να συνυπογράψει την καταδίκη του μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει πέρα και ενάντια από τα εκτονωτικά κόμματα, κρατικοσυνδικαλιστικές ενώσεις και κάθε είδους ψευδοανθρωπιστικές ΜΚΟ το μέλλον του. Και όσοι νέοι τολμήσουν αργά ή γρήγορα θα ενωθούν μεταξύ τους ενώνοντας τις αγωνίες, τις ελπίδες και τα όνειρά τους διεκδικώντας μια ζωή απαλλαγμένη από την εμπορευματική και απάνθρωπη νοοτροπία και λειτουργία που έχει επιβληθεί στην κοινωνία από το εγχώριο παράρτημα του παγκόσμιου καπιταλιστικού καθεστώτος.

Από το μακάβριο μέλλον που προδιαγράφεται για τους νέους, η επιλογή μιας άλλης συγκροτημένης και ριζοσπαστικής πρότασης δεν μπορεί να είναι χειρότερη. Στην εποχή της τεχνολογικής προόδου είναι αδιανόητο και αρρωστημένο η προοπτική για τους νέους να είναι το πισωγύρισμα και η επιβίωση της σαπίλας στην κοινωνική ζωή. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό τότε οι χειρότερες μέρες θα ρθουν για όλους και αυτοί που το σκέφτονται ακόμα αν θα αντιδράσουν ας σκεφτούν και το ότι ο σημερινός φόβος της εξαθλιωμένης επιβίωσης θα είναι ο τρόπος ζωής του μέλλοντος. Τα όποια προνόμια είναι στην κατοχή της ελίτ και το μοίρασμά τους θα γίνει μόνον στους άθλιους υψηλόβαθμους τεχνοκρατικούς υποστηριχτές τους.

πηγη