Η Ήρα ανοίγει φτερά

Δείτε ζωντανά την εκτόξευση του Juno για το σύστημα του Δία

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Juno (Δ) λίγο μετά την αποδέσμευσή του από το ανώτερο στάδιο του πυραύλου. Στο βίντεο, animation της εκτόξευσης.   (Φωτογραφία:  NASA/JPL )

Ακρωτήριο Κανάβεραλ

Καιρού επιτρέποντος, η αποστολή Juno της NASA αναχωρεί το απόγευμα της Παρασκευής για να αποκαλύψει τι κρύβεται κάτω από τα αέρια πέπλα του Δία. Οι απαντήσεις που θα δώσει ίσως επιβεβαιώσουν τις θεωρίες για το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος, αλλιώς οι αστρονόμοι θα πρέπει να αναθεωρήσουν όσα νόμιζαν ότι γνώριζαν.

Ο Δίας, ο αρχαιότερος, μεγαλύτερος και πιο επικίνδυνος από τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος, σχηματίστηκε από τα ίδια συστατικά από τα οποία αποτελείται και ο Ήλιος: υδρογόνο, ήλιο και μικρές ποσότητες άλλων στοιχείων.

«Το σημαντικό είναι ότι θα κοιτάξουμε σε ένα από τα  πρώτα στάδια στην ιστορία του Ηλιακού Συστήματος» εξηγεί ο Σκοτ Μπόλτον, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.

«Αμέσως μετά το σχηματισμό του Ήλιου, τι ήταν αυτό που επέτρεψε στους πλανήτες να σχηματιστούν, και γιατί οι πλανήτες έχουν ελαφρώς διαφορετική σύσταση από τον Ήλιο;» λέει ο ίδιος.

Το Juno θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία το 2016 και αναμένεται να αντέξει την ισχυρή ακτινοβολία που επικρατεί σε αυτή την περιοχή για περίπου ένα χρόνο.

Η μετεωρολογική υπηρεσία της NASA δίνει 70% πιθανότητα κατάλληλων καιρικών συνθηκών για την εκτόξευση της Παρασκευής, η οποία προγραμματίζεται για τις 18.34 ώρα Ελλάδας. Το χρονικό παράθυρο για την εκτόξευση θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι τις 25 Αυγούστου.


^{Η μετάδοση του ΝΑSA ΤV για το Juno ξεκινά γύρω στις 16.00 ώρα Ελλάδας}

Το σκάφος των τεσσάρων τόνων είναι η πρώτη αποστολή που θα ταξιδέψει πέρα από την τροχιά του Άρη κινούμενο αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια -η προηγούμενη αποστολή στον Δία, το περίφημο Galileo, βασιζόταν σε μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου.

Το σκάφος παίρνει το όνομα της Τζούνο, του ρωμαϊκού αντίστοιχου της θεάς Ήρας, η οποία σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν η μόνη που μπορούσε να κοιτάξει μέσα από τα σύννεφα με τα οποία τύλιγε ο Δίας τον εαυτό του για να κρύψει τις ατασθαλίες του.

Τώρα, η Ήρα καλείται να:

• Μετρήσει πόσο νερό υπάρχει στην ατμόσφαιρα του Δία. Η περιεκτικότητα σε νερό έχει άμεση σχέση με το πού σχηματίστηκε ο πλανήτης: ορισμένοι πιστεύουν ότι βρισκόταν ανέκαθεν στη σημερινή του θέση (πέντε φορές μακρύτερα από τον Ήλιο από ό,τι η Γη), ενώ άλλοι εκτιμούν ότι σχηματίστηκε στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και αργότερα μετακινήθηκε προς το εσωτερικό του.
• Εξετάσει τη σύσταση, τη θερμοκρασία, τις κινήσεις των νεφών και άλλες παραμέτρους
• Χαρτογραφήσει το μαγνητικό και το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Αυτό ίσως απαντήσει στο ερώτημα του αν ο Δίας έχει στερεό πυρήνα, ή αν αποτελείται εξολοκλήρου από αέρια.
• Μελετήσει τη γιγάντια μαγνητόσφαιρα του Δία, προκειμένου να δώσει νέα στοιχεία για την αλληλεπίδραση του μαγνητικού πεδίου με την ατμόσφαιρα. Επιπλέον, θα εξετάσει το σέλας που εκδηλώνεται στο βόρειο και νότιο πόλο του πλανήτη.

LEGO στο Διάστημα
Στο εσωτερικό του σκάφους η NASA έχει κρύψει τρία αγαλματίδια στο πλαίσιο εκπαιδευτικής συνεργασίας με τη LEGO.


^{Το «πλήρωμα» του Juno είναι μια προσφορά της LEGO}

To πρώτο «ανθρωπάκι» είναι ο Δίας, που κρατά στο χέρι του έναν κεραυνό. Το δεύτερο είναι η Ήρα, η οποία βλέπει μέσα από τα πέπλα του Δία και αναζητά την αλήθεια με έναν μεγεθυντικό φακό.

Το τρίτο αγαλματίδιο είναι ο Γαλιλαίος Γαλιλέι, ο Ιταλός αστρονόμος που έκανε σημαντικές παρατηρήσεις για το σύστημα του Δία και με το τηλεσκόπιό του ανακάλυψε τα τέσσερα μεγαλύτερα φεγγάρια του: Ευρώπη, Γανυμήδης, Ιώ και Καλλιστώ.

Το σκάφος μεταφέρει επίσης μια αναμνηστική πλάκα με μια αυτοπροσωπογραφία του Γαλιλαίου και ένα απόσπασμα από τις ιστορικές του παρατηρήσεις. Την πλάκα, κατασκευασμένη από αλουμίνιο, προσέφερε η Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος.

Το Juno θα εκτοξευτεί με πυραυλοφορέα Atlas V, εξοπλισμένο με πέντε βοηθητικούς πυραύλους στερεών καυσίμων.

Ακόμα και με τόση ισχύ, όμως, το σκάφος θα χρειαστεί επιπλέον επιτάχυνση για να φτάσει στον προορισμό του εγκαίρως.


^{Η πορεία του Juno από την εκτόξευση μέχρι την άφιξη στον Δία}
Για να το καταφέρει, θα περάσει ακόμα μια φορά από τη γειτονιά της Γης και θα περάσει πίσω της, χρησιμοποιώντας το βαρυτικό της πεδίο ως «σφεντόνα» για να κερδίσει ταχύτητα.

Γύρω στο 2017, ένα χρόνο μετά την άφιξή του, το Juno θα αυτοκαταστραφεί στην ατμόσφαιρα του Δία. Αυτό αποφασίστηκε προκειμένου να μην μολύνει το σκάφος τον δορυφόρο του πλανήτη Ευρώπη, όπου οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να υπάρχει ζωή. Δείτε περισσότερα βίντεο και animation στο κανάλι της αποστολής στο YouTube.