Οι σαύρες – ή και άλλα ερπετά- ενδέχεται να είναι πιο έξυπνες απ’ όσο πιστεύουμε. Σε νέα μελέτη, τροπικές σαύρες όχι μόνο κατόρθωσαν να εντοπίσουν νεκρές προνύμφες, τις οποίες είχαν κρύψει οι ερευνητές, αλλά τις επόμενες ημέρες επανέλαβαν τις κινήσεις που απομνημόνευσαν για να εξασφαλίσουν ξανά και ξανά το αγαπημένο τους σνακ. 

«Πρόκειται για ακόμη ένα κομμάτι του παζλ που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την εξέλιξη των γνωστικών ικανοτήτων», λέει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ Μάνιουελ Λιλ, ο οποίος ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας. «Γνωρίζουμε πολλά με βάση τη μελέτη πτηνών και θηλαστικών, όμως έχουν γίνει λίγες μελέτες γενικά για τα ερπετά».

Οι ερευνητές τοποθέτησαν τις τροπικές σαύρες πάνω σε ένα κομμάτι ξύλου με δύο τρύπες, η μία από τις οποίες περιείχε την προνύμφη και ήταν καλυμμένη με μία μπλε τάπα. Η δεύτερη, κενή τρύπα ήταν καλυμμένη με μία δίχρωμη τάπα. Αφού πρώτα «αναγνώρισαν» την τρύπα που περιείχε το «δόλωμα», τέσσερις από τις έξι σαύρες του πειράματος έμαθαν να απομακρύνουν την τάπα είτε δαγκώνοντάς την στην άκρη για να την σπρώξουν την είτε τρέχοντας και χτυπώντας την με το ρύγχος.

«Η δεύτερη μέθοδος με εξέπληξε γιατί δεν περιμέναμε να μπορούν να επιλύσουν προβλήματα σε τέτοιο βαθμό», λέει ο Δρ. Λιλ χαρακτηρίζοντας τη διαπίστωση αυτή «εντελώς απροσδόκητη», αφού όπως εξηγεί, τα ερπετά δεν θα επιδείκνυαν αυτή τη συμπεριφορά εάν βρίσκονταν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Ιδιαίτερη έκπληξη του προκάλεσαν οι κινήσεις δύο σαυρών, του «Πλάτωνα» και του «Σωκράτη», οι οποίες είδαν τους επιστήμονες να μετακινούν τις προνύμφες από τη μία τρύπα στην άλλη �αυτή που ήταν καλυμμένη με τη δίχρωμη τάπα- και κατόρθωσαν να επιλύσουν το πρόβλημα με ευκολία. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τους δινόταν μόνο μία ευκαιρία την ημέρα, σε αντίθεση π.χ. με τα πτηνά που σε αντίστοιχα πειράματα, είχαν έως και έξι ευκαιρίες, καθώς χρειάζονται περισσότερη τροφή.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα της επιθεώρησης Biology Letters της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου και ήδη έχουν εντυπωσιάσει και άλλους επιστήμονες. «Γνωρίζουμε ότι τα πτηνά και τα θηλαστικά διαθέτουν μεγαλύτερο εγκέφαλο και πως όσο μεγαλύτερο εγκέφαλο έχει ένα είδος πτηνού ή θηλαστικού, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες το είδος αυτό να επιβιώσει σε ένα νέο περιβάλλον», λέει ο καθηγητής Λουί Λεφέβρ από το Πανεπιστήμιο Μαγκίλ του Καναδά. «Ίσως το ίδιο συμβαίνει και με τα ερπετά».